Монгол ардын дуу хуур төрөл зүйлийн хувьд ч, агуулгын хувьд ч нэн баялаг билээ. Дуу хуурын дээж нь болсон бүүвэйн дуунаас эхлээд бөх, морины цол, ерөөл магтаал, үлгэр тууль, ардын…

Өнө эртнээс монголчуудын эзэгнэж ирсэн уугуул нутаг, суугуул буйр нь дэндүү уужим. Энэхүү газар нутаг нь хангай тал хээр, говийн гурвалсан бүс нутагтай юмсанжээ. Энд дээрхи тэнгэр нь цэлмэг хөх,…

Морин хуур хэмээх гайхамшигт хөгжмийг төдийд үүссэн гэж судлаачид одоог хүртэл нотлоогүй, тэгэхлээр домоглож ярихаас аргагүй байна. Юутай ч монголчуудын амьжиргааны эх булаг болсон эрдэнэт таван мал сүргээ эрт цагт…

Морин хуурын тухай аман яриа домог, судар бичиг, ном зохиолд бичиглэж үлдээсэн нь бий билээ. Монголчуудын дуун ухааны санд босоо дөрвөн тэнхлэг тэмдэглэгдэж үлдсэн төдийгүй бидний үед ч уламжлагдаж эзэмшсээр…

Морин хуурын гарлын талаарх Монголчуудын ойлголтыг үндсэнд нь хоёр ангилж болох юм. Нэгд, олон жилийн туршид Монголын ард түмэн морин хуурын үүслийн талаар домог үлгэр хэлэлцсээр ирсэн. Жишээлбэл: “Хөхөө Намжилын…

Хүлэг морио эмгэнэхүйгээс… С.Дулам Монгол домогт хөгжмийн зэмсгийн үүслийг туурвигч баатруудын бүтээл болгон хэлэлцэхээс гадна эгэл жирийн хүний урлал бүтээл болгон өгүүлэх өөр нэгэн ёс буй. Энэ тухай өгүүлсэн халх,…

Монгол туургатны морин хуур хэмээх энэхүү хөгжимд олон үндэстэн ястны маань оюун санаа, зан үйл, ёс зүйн дэг, аж төрж амьдрах ухаан нэвт шингээстэй байдаг нь язгуур төрхөөрөө яахын аргагүй…

… хуур хуурдаж сурахад уул усны эзэн савдаг юмуу өвөг дээдсийн онгод сахиулсан өршөөж туслан дэмнэдэг хэмээх өөр нэгэн үзэл төсөөлөл монгол угсаатны дунд түгээмэл дэлгэрчээ. Түүнчлэн сайн хуурч болоход…

Ард түмний дунд хөгжмийн аялгууг бүх юманд нэвтрэн нөлөөлж болох өвөрмөц “хэл” гэж үздэг үзэл бий. Баруун монголчууд дээр дурдснаар морин хуурыг “энкэл” хэмээн нэрлэдэг бөгөөд энэ нэрний тухай сонин…

Морин хуурыг анх эртний Хүн улсад үүссэн гэдэг. Шанаган цартай “Пи-па” гэдэг нэртэйгээр морин хуурыг анх нэрлэж байжээ. Тэгэхэд гарьд, хун, матар, луу зэрэг амьтны толгойны дүрстэй байжээ. Сүүлд энэ зэмсэг…